Қарзҳо

Ва алейкум ассалом.

Масъалаи қарз — ин мавзӯи бисёр ҷиддӣ ва душвор аст, махсусан вақте ки одам моликияте надорад, вале аз тарафи бонк фишор меояд, ва хешу табор ҳам сабабгори қарз шудааст.

Ман ҳамчун ҳуқуқшиноси амалкунанда дар Тоҷикистон, мефаҳмонам чӣ роҳҳо ҳастанд ва чӣ кор кардан мумкин аст:

Агар қарз ба номи шумо расман қайд шудааст:
– Шумо барои бонк шахси қарздор ҳисоб мешавед,
– Фарқ надорад, ки пулро кӣ гирифтааст ва чаро, агар қарзномаро шумо имзо карда бошед — ҷавобгарӣ бо шумост.

1. Бонк ба суд муроҷиат мекунад:
Агар шумо қарзро напардохтед, бонк ба суд меравад ва:

Ҳалнома мегирад, ки шумо бояд қарзро пардозед,

Пас аз он бо иҷрои ҳалнома, назорати иҷро (судебный исполнитель) моли шуморо месанҷад ва мумкин аст маблағро аз маош ё суратҳисобатон бигирад.

Агар шумо моликият надошта бошед, иҷрошиканҳо чизе гирифта наметавонанд, аммо:

Номи шумо ба "рӯйхати сиёҳ" меравад,
Ба шумо қарз додан мумкин намешавад,
Метавонад ба сабаби пардохт накардан парвандаи ҷиноятӣ (агар қаллобӣ бошад) кушода шавад.

2. Агар қарз бо роҳи фиреб ё зӯроварӣ аз шумо гирифта шуда бошад (масалан, хешу табор шуморо маҷбур карда бошад):
– Шумо метавонед ба прокуратура ё милитсия ариза нависед:

“Маро маҷбур карданд қарз ба номи ман гирем, ман маблағро нагирифтам, манфиат надидам, таҳдид ё фиреб буд.”

– Дар суд талаб кунед, ки муомила беасос ё бо зӯрӣ баста шудааст,

Ин душвор аст, вале агар далел доред (аудио, шоҳид, навишт), мумкин аст натиҷа диҳад.

3. Чӣ кор кардан мумкин аст:
Агар ҳақиқат ҳамин бошад:
Ҳуҷҷатҳо (қарзнома, шартнома)-ро гиред,

Нависед, ки пул ба дасти шумо нарасидааст,

Агар маблағ ба суратҳисоби дигарон рафтааст — исбот кунед.

Барои баромадан аз вазъ:
Муроҷиат ба бонк барои созишнома (реструктуризация) — маблағро қисм-қисм додан.

Дархост ба суд: “Ман моликият надорам, маблағ нагирифтам, имкони пардохт нест — хоҳиш мекунам муҳлат диҳанд ё шартҳоро тағйир диҳанд”.

Агар фишори равонӣ ё таҳдидҳо буд — ба прокуратураи вилоят шикояти расмӣ диҳед.

Агар суд ҳалнома додааст — санҷед, ки дар он чӣ навишта шудааст. Баъзан суд ҳатто намегирад дар назар шароити зиндагиро.

Маслиҳати амалӣ:
– Ҳама чизро хаттӣ кунед — аризаҳо, далелҳо, бо забони фаҳмо,
– Агар хоҳед — ман барои шумо ариза ба суд ё прокуратура, шакли шикоят, ҳуҷҷатҳои зарурӣ омода карда медиҳам. Танҳо нависед, ки шартномаи қарз кай баста шуд ва ба номи кӣ.

Аллоҳ осон кунад. Дар ҳолати зарурӣ, бо адвокати шахсӣ ҳам маслиҳат гиред — баъзан 1 ҳуҷҷати дуруст метавонад парвандаро комилан дигар кунад.