дата ответа: 03.06.2025
Саволи Шумо хеле муҳиму воқеӣ аст. Ҷавоб медиҳам бо назардошти қонунгузории амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва таҷрибаи судии мавҷуда:
🔹 Таксими манзили зист ҳангоми ҷудошавии зану шавҳар
Присутствие дигар шахсон дар қайди манзил (мисли ҷияни шавҳар, хешовандон ва ғ.) худ ба худ ба онҳо ҳуқуқи моликият ё ҳисса дар манзил намедиҳад. Яъне:
❗️ Қайди номаълум ё будани шахс дар суроға (прописка) асос барои гирифтани ҳисса дар моликият нест.
🔹 Дар вақти ҷудошавӣ суд чӣ чизро ба назар мегирад?
Ки соҳиби расмии манзил аст (ном дар ҳуҷҷатҳои ҳуқуқии моликият: шиносномаи техникӣ, қарори харид, ё ҳуҷҷатҳои хусусигардонӣ).
Оё манзил моликияти умумии зану шавҳар аст?
– Агар манзил дар давраи никоҳ харидорӣ ё хусусӣ шудааст — он моликияти муштарак ҳисобида мешавад (ғайр аз ҳолатҳои махсус).
– Дар ин ҳол, манзил байни зану шавҳар нисфи ба нисф тақсим мешавад, новобаста аз кайди шахсони дигар.
Шахсони дигар (ҷиян ва ғ.)
– Агар онҳо ҳуқуқи моликият надоранд, танҳо дар қайд (прописка) бошанд — онҳо дар таксими манзил иштирок намекунанд.
– Суд ҳуқуқи онҳоро ба назар намегирад, чун қайд ҳуқуқи моликият намедиҳад.
🔹 Агар манзил хусусии шавҳар бошад (пеш аз никоҳ харид шудааст):
– Он гоҳ танҳо шавҳар соҳиби он ҳисобида мешавад, ва зан ҳуқуқи тақсим кардан надорад, ғайр аз ҳолатҳои махсус (масалан, иштирок дар таъмир, ободонӣ, саҳмгузорӣ бо маблағ ва ғ.).
🔹 Хулоса:
✅ Шахсони ғайри аъзои оила (ҷиян, тағо ва ғ.), ки танҳо дар қайд ҳастанд, дар тақсими моликият иштирок намекунанд.
✅ Манзил танҳо байни зану шавҳар тақсим мешавад, вобаста ба он ки он моликияти муштарак аст ё хусусӣ.
✅ Қайди шахс дар хона ҳуқуқи моликият намедиҳад.