Кортиши фосилавӣ дар Тоҷикистон: ҳуқуқи кормандон ва ӯҳдадориҳои корфармоён дар соли 2025

Бо рушди технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ, кортиши фосилавӣ (ё кор аз масофа) дар Тоҷикистон ба як шакли маъмули фаъолияти меҳнатӣ табдил ёфтааст. Ин навъи кор ба кормандон имконият медиҳад, ки вазифаҳои худро берун аз ҷойи кори анъанавӣ иҷро намоянд. Дар ин мақола, мо ба ҳуқуқҳо ва ӯҳдадориҳои кормандон ва корфармоён дар шароити кортиши фосилавӣ дар Тоҷикистон дар соли 2025 назар меандозем.

Таърифи кортиши фосилавӣ

Тибқи моддаи 255 Кодекси меҳнати Ҷумҳурии Тоҷикистон, кортиши фосилавӣ шакли махсуси фаъолияти меҳнатӣ мебошад, ки дар он корманд вазифаҳои худро берун аз ҷойи кори корфармо, бо истифода аз технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ иҷро мекунад.

Ҳуқуқҳои кормандон дар кортиши фосилавӣ

1. Ҳуқуқ ба шароити баробар: Кормандоне, ки дар шароити фосилавӣ кор мекунанд, ҳуқуқҳои баробар бо кормандони анъанавӣ доранд, аз ҷумла ҳуқуқ ба музди меҳнат, таътил ва суғуртаи иҷтимоӣ.

2. Ҳуқуқ ба ҷадвали кории чандир: Кормандон метавонанд бо мувофиқа бо корфармо ҷадвали кории чандирро интихоб намоянд, ки ба онҳо имконият медиҳад, ки вақти кори худро мувофиқи шароити шахсӣ танзим кунанд.

3. Ҳуқуқ ба муҳити бехатар ва гигиенӣ: Корфармо ӯҳдадор аст, ки шароити бехатар ва гигиениро барои кормандон таъмин намояд, ҳатто агар онҳо аз масофа кор кунанд.

4. Ҳуқуқ ба ҷуброни хароҷот: Кормандон метавонанд барои хароҷоти иловагӣ, ба монанди истифодаи интернет ва нерӯи барқ, ҷуброн талаб намоянд, агар ин дар шартномаи меҳнатӣ пешбинӣ шуда бошад.

Ӯҳдадориҳои корфармоён дар кортиши фосилавӣ

1. Тартиб додани шартномаи меҳнатӣ: Корфармо бояд бо корманд шартномаи меҳнатии хаттӣ тартиб диҳад, ки дар он шароити кор, ҷадвали корӣ ва дигар масъалаҳои марбут ба кортиши фосилавӣ муайян карда шудаанд.

2. Таъмини амнияти иттилоотӣ: Корфармо бояд амнияти иттилоотиро таъмин намояд, то ки маълумоти махфии ширкат ва кормандон ҳифз карда шаванд.

3. Назорати вақти корӣ: Корфармо бояд системаи назорати вақти кориро ҷорӣ намояд, то ки вақти кори кормандон ба таври дуруст сабт ва назорат карда шавад.

4. Таъмини омӯзиш ва дастгирӣ: Корфармо бояд ба кормандон омӯзиш ва дастгирии лозимаро барои истифодаи технологияҳои зарурӣ таъмин намояд.

Статистикаи кортиши фосилавӣ дар Тоҷикистон

Қадамҳои гузариш ба кортиши фосилавӣ

1. Музокирот бо корфармо: Корманд бояд бо корфармо дар бораи имконияти кортиши фосилавӣ музокирот намояд.

2. Тартиб додани шартномаи меҳнатӣ: Шартномаи меҳнатии нав бояд тартиб дода шавад, ки дар он шароити кортиши фосилавӣ муайян карда шаванд.

3. Таъмини таҷҳизоти зарурӣ: Корманд бояд таҷҳизоти заруриро барои иҷрои вазифаҳои худ дошта бошад.

4. Омӯзиш ва мутобиқшавӣ: Корманд бояд барои истифодаи технологияҳои зарурӣ омӯзиш гирад ва ба шароити нави кор мутобиқ шавад.

Хулоса

Кортиши фосилавӣ дар Тоҷикистон дар соли 2025 ба як шакли маъмули фаъолияти меҳнатӣ табдил ёфтааст. Барои таъмини ҳуқуқҳои кормандон ва иҷрои ӯҳдадориҳои корфармоён, зарур аст, ки шартномаҳои меҳнатӣ ба таври дуруст тартиб дода шаванд ва шароити кор ба талаботи қонунгузорӣ мутобиқ гарданд. Бо риояи ин талабот, кортиши фосилавӣ метавонад ба як воситаи самараноки рушди бозори меҳнат дар Тоҷикистон табдил ёбад.