Чӣ тавр барои туҳмат ҷавобгарӣ талаб кардан дар Тоҷикистон?

Туҳмат як амалест, ки бо даъвоҳои дуруст набудани одамон ва расонидани зарар ба шаъну шараф ва обрӯйи онҳо рабт дорад. Дар Тоҷикистон, ҳамчун дар бисёр кишварҳо, туҳмат ба таври қатъӣ манъ ва ҳаддоварӣ шудааст. Ҳангоми расидан ба туҳмат, васеъ будани зарари ва ҳуқуқи манфиатҳои шахсӣ ба василаҳои ҳуқуқӣ барқарор кардан имконият медиҳад. Ҳамчун як шаҳрванде, ки дар назди суд, қонун ва ё қарор қарор дорад, шумо метавонед роҳи ҳуқуқӣ ро барои ҳимояи ҳуқуқи худро истифода баред.

Чӣ тавр туҳматро муайян кардан?

Туҳмат гуфта мешавад, ки як афрод ё шахс дурусти иртиботи шахсро бо расонидани тафсирот ё гуфтаҳои хаттӣ ва ё шайтансозиҳо мунсифтар ифода мекунад, ки манъ бо манфиати умумӣ рағбат дорад. Аммо дуруст набудани ҳама ишораҳои унвонҳои ҳисобҳои донишмандони мӯътамад занг дастрас.

Ҳуқуқи аслии шахсҳо дар ҳолати ҷавобгарӣ барои туҳмат

1. Ҳуқуқ ба шенасоии худ: Агар шахс ба туҳмат гирд омада бошад, ӯ ҳақ дорад талаб кунад, ки маълумоти дурустро бозгардон кунад. Маъзарат ва илтиҳоби мушкилот кӯмак мекунад, ки тарафи баъдӣ исбот кунад.
2. Зарари маънавӣ: Агар дурустии шахс зарар ё кӯҳнаро қабул кунад, шахс барои туҳмат ҳақ дар шенасоии истифодаи дахолат назорати баҳраманд.
3. Ҷавобгарӣ дар додгоҳи ҳукуматӣ: Агар шахс худро ҳамчун ба туҳмат вайроншударо бисёр кунад, ӯ ҳуқуқ барои шенасоии онро саҳмгузор мекунад.

Чӣ тавр барои туҳмат ҷавобгарӣ талаб кардан?

Агар шумо дар ҳолати туҳмат қарор дошта бошед ва ба шумо зарари маънавӣ ва ҷисмонӣ расонида бошад, шумо метавонед амалҳои ҳуқуқии барои ҳимояи ҳуқуқи худро пайгирӣ кунед:

1. Қабул кардани қарор ва пешниҳоди шенасоии дуруст: Агар шахс дар бораи шумо маълумоти нодуруст паҳн кунад, аввали кор, шенасоии дуруст ва дархости ислоҳи маълумотро талаб намоед. Дар сурати ки шахс омода нест, ки иқрор шавад ё дурусти маълумотро баргардонад, шумо метавонед ба дигар роҳҳо равед.
2. Муроҷиат ба мақомоти расмӣ: Агар шахс барои туҳмат ба шумо зарар расонида бошад, шумо метавонед ба мақомот муроҷиат намоед. Дар Таджикистон, бо истифода аз қонунҳои дахлдор, агар шахс паҳн кардани маълумоти дурусти шахсро манъ кунад, шумо метавонед ба додгоҳ муроҷиат кунед ва талаб намоед, ки шахс ба ҷавобгарӣ кашида шавад.
3. Подаи даъвои ҳуқуқии дар суд: Агар шахс дурустиро баргардон накунад ва ба талаботатон ҷавоб надиҳад, шумо метавонед бо ёрии адвокат ба суд барои шенасоии дурусти ё ҷуброн кардани зарари маънавӣ ва ҷисмонӣ муроҷиат намоед. Шудан мумкин аст, ки дар мавриди қонуншиканӣ, барои ислоҳи қарор ва гузоштани ҷаримаҳои зарурӣ бо ёрии мутахассис.

Документҳо ва шенасоии лозимӣ

Барои ҷустуҷӯи ҳақ дар бораи туҳмат, шумо бояд ҳама гуна дурусти шенасоии дуруст, шоҳидон ва ё ҳуқуқшинос бароташовҳои хешро гирад. Аз ҷумла, дар ҳолати занги таъхир рағбат доранд. Умуман, ба ҷониби як даъво бо низомномаи дуруст ва гумоне кардан.

Натиҷа

Туҳмат як раванди ҳуқуқии ҷиддӣ аст, ки метавонад ба шаъну шараф ва обрӯйи инсон зарар расонад. Дар ҳолати инкишоф ё паҳн кардани маълумоти дурусти дуруст на танҳо сабабҳо ва ҳуқуқи иншооти шахсӣ, балки барои худ таъриф ва эҷод кардан мумкин аст. Бо шенасоии дуруст ва ё маълумотҳоро муҳим омад, шумо бо роҳҳои қонунӣ ҳимоя мекунед.